της Σοφίας Παινέση,
Διευθύντριας του Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Σπάρτης

Στις 2 Φεβρουαρίου, κάθε χρόνο, γιορτάζει η ορθόδοξη μητέρα! Αυτή που ενέπνευσε ποιητές να την υμνήσουν, μουσικούς να την μελοποιήσουν, ζωγράφους να την απεικονίσουν σε έργα τέχνης! Όλοι οι Έλληνες τιμούν την Μάνα όλων, την Παναγία, στην πρώτη της εμφάνιση ως Μητέρα του Χριστού, αφού η γιορτή της Υπαπαντής είναι η μέρα που η Παναγία πήγε τον Χριστό στην εκκλησία, 40 μέρες μετά τη γέννησή Του και βγήκε ο Συμεών να προϋπαντήσει την Παναγία και το Βρέφος.

Αυτή τη μέρα, τη 2α Φεβρουαρίου όρισαν οι Έλληνες το 1929 ως γιορτή της Μητέρας σε αντιδιαστολή με την αμερικανόφερτη γιορτή της μητέρας, που γιορτάζεται παγκοσμίως κάθε δεύτερη Κυριακή του Μαΐου και, οφείλεται στον αγώνα που έκανε στις αρχές του 20ου αιώνα μία δασκάλα, από την Φιλαδέλφεια των Η.Π.Α, ονόματι Άννα Τζάρβις, για να τιμηθεί η αμερικανίδα μάνα, η οποία βοήθησε στη συμφιλίωση των Νοτίων και Βορείων μετά τον τραγικό εμφύλιο πόλεμο. Το κογκρέσο, το 1914 όρισε τη συγκεκριμένη μέρα ως εθνική εορτή και οι αγώνες της Τζάρβις δικαιώθηκαν. Δεκαπέντε χρόνια αργότερα γιορτάστηκε για πρώτη φορά η γιορτή της Μητέρας στην Ελλάδα, όχι όμως τη δεύτερη Κυριακή του Μαΐου αλλά στις 2 Φεβρουαρίου ώστε να συνδυαστεί με τη χριστιανική γιορτή της Υπαπαντής.

Από τη δεκαετία του 60, δυστυχώς, η γιορτή της μητέρας στη χώρα μας ακολούθησε τα ξένα πρότυπα και άρχισε να γιορτάζεται πλέον την 2η Κυριακή του Μαΐου, όπως σε όλο τον κόσμο, χάνοντας τον παραδοσιακό της χριστιανικό, ελληνικό χαρακτήρα, μετατρεπόμενη σε μία εμπορική εκδήλωση με ανθοδέσμες, γλάστρες και γλυκίσματα για να αυξήσουν κάποιοι επιχειρηματίες τα κέρδη τους και σύμφωνα με τα παιχνιδίσματα του δυτικότροπου συναισθηματισμού. Εμείς, όμως, έχουμε τη δική μας γιορτή για την μάνα και δεν μας χρειάζονται οι ξενόφερτες εμπορικές γιορτές του συρμού.

Η ορθόδοξη γιορτή της μάνας βρίσκεται κοντά στην παράδοσή μας και την πίστη μας, γιατί τιμώντας την Παναγία μας, τιμάμε όλες τις Ελληνίδες μάνες.

Στη ζωή μας, κατά γενική ομολογία, έχουμε ανάγκη από πρότυπα. Η Εκκλησία μας προβάλλει στους πιστούς της τέτοια πρότυπα, καταξιωμένα, θεϊκά, πρότυπα αγιοσύνης, όχι θεωρητικής γνώσης, αλλά πρακτικής εμπειρίας. Τέτοια πρότυπα είναι οι Άγιοι, οι «μαρτυρηθέντες δια της πίστεως» (Έβρ. 11, 39), και πρώτη μεταξύ των Αγίων η Υπεραγία Θεοτόκος, η Παναγία μας.

Σε μια εποχή μεγάλης πνευματικής και ηθικής κρίσης, όπως είναι η δική μας, οι ελπίδες πολλών ανθρώπων για την αλλαγή του κόσμου στηρίζονται, όσο κι αν παραξενεύονται ορισμένοι, στη γυναίκα. Κι αυτό σύμφωνα με τη ρήση του Λιβάνιου του διδασκάλου του Ιωάννη του Χρυσοστόμου που έλεγε: «Ω, πόσο αξιοθαύμαστες είναι οι γυναίκες των χριστιανών»! και συμπλήρωνε: «Δώστε μου μητέρες χριστιανές και μπορώ να αναμορφώσω τον κόσμο». Αυτό κηρύττει και η Εκκλησία μας κι αυτό πρέπει να είναι ο κοινός σκοπός μας.

Θαύμαζε ο σοφός άντρας τις χριστιανές για τη σωφροσύνη τους, για την σιωπή τους, για την σεμνή εμφάνισή τους, για την αρχοντιά τους, τη γενναιότητά τους. Είχαν δύναμη που την αντλούσαν από το Θεό, τίποτα δεν στεκόταν εμπόδιο στο υπέρτατο καθήκον τους ως μητέρες: ούτε χηρεία, ούτε φτώχεια, ούτε πολυτεκνία, ούτε πένθος, ούτε ατίθασα παιδιά. Τέτοιου είδους δυσκολίες είχαν οι μητέρες των Τριών Ιεραρχών, η αγία Μόνικα, η αγία Υπομονή και άλλες πολλές γνωστές σε μας και άγνωστες Αγίες μητέρες. Όλα αυτά που για έναν απλό άνθρωπο φαντάζουν σταυροί ασήκωτοι, γι’ αυτές ήταν ευκαιρίες για εντονότερη επικοινωνία με τον Θεό Πατέρα, ήταν καταιγίδες που με υπομονή καρτερούσαν να κοπάσουν για να απολαύσουν την επερχόμενη λιακάδα.

Μα η ορθόδοξη μητέρα μπορεί να αναμορφώσει τον κόσμο; Θα επαναλάμβανε άραγε ο Λιβάνιος τα παραπάνω λόγια του και για τις μητέρες της εποχής μας; Υπάρχει ελπίδα αναγέννησης σήμερα που η ανθρωπότητα άγεται και φέρεται από τα μέσα μαζικής παραπληροφόρησης και τη διαφήμιση; Ή μήπως όλα έχουν χαθεί;

Έχουμε εμείς οι ορθόδοξες Ελληνίδες στη ζωή μας ένα μοναδικό και καθαγιασμένο πρότυπο, την Υπεραγία Θεοτόκο, που ο ουρανός τη χαιρέτισε και την είπε «κεχαριτωμένην» και «ευλογημένη εν γυναιξί». Αρκεί να ζητήσουμε τη θεία χάρη με τις πρεσβείες της Θεοτόκου και να την μιμηθούμε, για να δει καλύτερες μέρες ό τόπος μας κι όχι μόνο.

Ο μακαρισμός της Παναγίας για τον Ιησού Χριστό ανήκει και σε μας για κάθε άξιο παιδί που έχουμε δώσει στον κόσμο: «Μακάρια η κοιλία η βαστάσασά σε και μαστοί ους έθήλασας» (Λουκ. 11, 27). Δηλαδή, χαρά στη μάνα που σε γέννησε και το γάλα που εθήλασες. Ήταν η φωνή μιας γυναίκας, που μπορεί να ήταν κι αυτή μητέρα και στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, έτσι καθώς τον έβλεπε και τον άκουε, να ζήλεψε κι αυτή ένα τέτοιο παιδί. Κι ήταν τόσο πιο αληθινή και άδολη αυτή η φωνή, όσο είν αλήθεια πως ήταν έν αυθόρμητο ξέσπασμα μεσ από την ψυχή μιας γυναίκας, που πάντα περισσότερο απ όλα τη συγκλονίζει το αίσθημα της μητρότητας.

Τίποτα πιο πολύ δεν λαχταρά μια αληθινή γυναίκα παρά να είναι μητέρα και τίποτα πιο πολύ δεν την κάνει περήφανη παρά να βλέπει την προκοπή του παιδιού της. Αυτό το φυσικό αίσθημα, πού το έβαλε ό Θεός μέσα στη γυναίκα, μήτε να το ξεριζώσεις μπορείς, μήτε με κάτι άλλο να το αντικαταστήσεις. Η γυναίκα, πρώτ άπ όλα, είναι η μητέρα των παιδιών της. Ξεκινάει από αδελφή για να γίνει σύζυγος και δεν βρίσκει την ολοκλήρωσή της παρά όταν θα γίνει μητέρα.

Η μητέρα πού κυοφορεί, η μητέρα που τίκτει και θηλάζει, η μητέρα που ανατρέφει και μεγαλώνει το παιδί της και λαχταρά να το δει σαν τον Ιησού Χριστό, ωραίο και φωτεινό, και να πουν και γι αυτήν οι άνθρωποι: «Χαρά στη μάνα που σε γέννησε και το γάλα που εθήλασες»!

Έτσι, ας ήταν να βλέπουμε κι εμείς πάντα τη γυναίκα ως πρόσωπο ιερό και σεβαστό. Αν είναι κορίτσι, να βλέπουμε την αυριανή μητέρα, αν είναι σύζυγος, να βλέπουμε τη σημερινή μητέρα, αν είναι και γιαγιά, να βλέπουμε δυο φορές τη μητέρα. Η γυναίκα στα μάτια μας να είναι πάντα η μητέρα, το πιο σεπτό πρόσωπο στη ζωή μας, που και στη χαρά μας και στον πόνο μας φωνάζουμε τ όνομα της. Κι ας μην είναι κοντά μας κι ας μην είναι πια στη ζωή! «Μάνα» φωνάζουμε, λες και την ακούμε, λες και τη βλέπουμε να έρχεται κοντά μας!

Όποιος σέβεται τη μητέρα, τιμά και προστατεύει τη γυναίκα, κι όποιος φέρνεται άσχημα στη γυναίκα, υβρίζει κι ατιμάζει την μητέρα που τον γέννησε. Ούτε δούλη, ούτε παιχνίδι είναι η γυναίκα στα χέρια του άνδρα, αλλά είναι πάντα η μητέρα! Είναι δεν είναι παντρεμένη, έχει δεν έχει παιδιά, η γυναίκα έχει μια ξεχωριστή θέση στον κόσμο, έτσι όπως ξεχωριστή είναι η θέση της Παναγίας μας μέσα στους Αγίους της Εκκλησίας μας.

Χρόνια Πολλά κι ευλογημένα από τον Θεό για όλες τις μάνες.