Γιώργος Μαγγαλούσης: Ένας λαϊκός αγγειοπλάστης και ζωγράφος

Γράφει ο Κωνσταντίνος Θ. Τζανετάκος*

  

Γεννήθηκε πριν από ακριβώς 101 χρόνια το 1915. Μετά τη βασική εκπαίδευση εγγράφεται στη Εμπορική Σχολή Γυθείου σε ηλικία 16 ετών.
   
Η πρώτη του επαφή με την τέχνη του πηλού τον γοητεύει και εγκαταλείπει τα θρανία. Μεταξύ των ετών 1931-1940  εργάζεται ως μαθητευόμενος σε εργαστήριο αγγειοπλαστικής που βρισκόταν στην περιοχή των σημερινών Γυμνασίων στην είσοδο της πόλης.
   
Αργότερα δημιουργεί δικό του εργαστήριο στην συμβολή των οδών Παλαιολόγου και Μενελάου. Σε λίγο με την πρόοδο των εργασιών το εργαστήριο κεραμικών μεγαλώνει και γίνεται μια μικρή βιοτεχνία που απασχολεί 30 άτομα. Οι τρείς φούρνοι που έκαιγαν σε μόνιμη σχεδόν βάση απαιτούν μεγάλες ποσότητες ξύλων που προμηθεύονταν από τα γύρω χωρία. Η εξαιρετική ποιότητα πιάτων τύπου Φαγιάνς που παράγει  συναγωνίζονταν αυτά του Κεραμικού των Αθηνών. Έμβλημα της επιχείρησης ο Δικέφαλος Αετός, άμεση σύνδεση με το ένδοξο Βυζαντινό παρελθόν του τόπου, και η επιγραφή «Sparta Greece».
   
Η μαζική βιομηχανική παραγωγή των κεραμικών προϊόντων της δεκαετίας του 60 επηρεάζει τη βιοτεχνία Μαγγαλούση που ακολουθεί μια φθίνουσα πορεία. Καταλήγει στο τέλος να απευθύνεται η παραγωγή του εργαστηρίου  στην ανάγκες του τουρισμού. Οι καλλιτεχνικές του αναζητήσεις βρίσκουν διέξοδο σε έργα κεραμικά-πρωτότυπα. Σιγά-σιγά αντιλαμβάνεται τη σημασία της Λαϊκής     Παράδοσης και το 2005-206  απόμαχος αλλά πάντα δημιουργικός  αποφασίζει να συστήσει το Μουσείο «Κεραμεύς» στις Καμάρες. Στα έργα του εμπνέεται από τη λαϊκή παράδοση και το ένδοξο ιστορικό παρελθόν του τόπου μας. Πολλά τα βραβεία του σε διεθνείς διαγωνι-
σμούς.  
   
Στο Κέντρο Μελέτης Κεραμικής των Αθηνών βρίσκονται πολλά κεραμικά έργα του. Τα έργα του αποκτούν διεθνές ενδιαφέρον πλέον και φθάνουν και  στα πιο απόμακρα σημεία του πλανήτη. Στη ζωγραφική διακόσμηση των κεραμικών βρίσκει πολύτιμο συνεργάτη τη σύντροφο της ζωής του, Κωνσταντίνα. Τα σχέδια της εμπνέονται από την ιστορία της Σπάρτης και το Βυζαντινό Μυστρά. Οι πνευματικές του αναζητήσεις τον φέρνουν σε μια διαρκή επικοινωνία με τα έργα του, με  τα οποία αναπτύσσει ένα διαρκή διάλογο. Το Μουσείο «Κεραμεύς»  λειτουργεί εδώ και λίγα χρόνια και αποτελεί ένα σημαντικό πόλο έλξης για τη μαθητιώσα νεολαία, αλλά και τους φιλότεχνους, τους  φίλους της λαϊκής παράδοσης και του λαϊκού μας πολιτισμού. Τα τελευταία χρόνια η αδυναμία του να δημιουργήσει ως αγγειοπλάστης έστρεψε το ενδιαφέρον του στη ζωγραφική. Ζωγραφίζει λοιπόν γεωμετρικούς πίνακες, όπως ο Πικάσο, συνήθιζε να λέει γελώντας, σε απλό χαρτόνι από χαρτόκουτα. Αλλά το ευτελές υλικό των έργων του μεταμορφώνεται σε ένα έργο υψηλής  τέχνης το οποίο συγκινεί όλες τις γενιές των επισκεπτών του Εργαστηρίου του.
   
Αυτός με λίγα λόγια ήταν ο αγαπητός μας Μπάρμπα Γιώργης Μαγγαλούσης, ένας αιωνόβιος έφηβος, ένας πραγματικά χαλκέντερος δημιουργός. Το φωτεινό παράδειγμά του στις δύσκολες μέρες που περνάει ο ελληνικός λαός αποτελεί πηγή έμπνευσης και δημιουργίας για όλους μας.
   
Χθές το απόγευμα [σ.σ. 6-1-2016] μετά από ένα μικρό ατύχημα άφησε την τελευταία του πνοή  ο αγαπητός μας, μπάρμπα Γιώργης. Όρθιος και δημιουργικός μέχρι την τελευταία στιγμή . Ο θάνατός του προκάλεσε συγκίνηση στην τοπική μας κοινωνία.
   
Ας είναι ελαφρύ το χώμα της Λακωνικής γης που σε γέννησε και σε έπλασε, αγαπητέ μας Μπάρμπα Γιώργη, και που σε λίγο θα σε δεχθεί στην αγκαλιά της. Εμείς που σε γνωρίσαμε από κοντά και σε αγαπήσαμε θα σε θυμόμαστε πάντα. Τα έργα σου έξάλλου ζωγραφικά και κεραμικά, αλλά και το Μουσείο «Κεραμεύς» που δημιούργησες   θα μας αναγκάζουν να σε θυμόμαστε!
   
Υ.Γ.: Μικρή έκθεση έργων ζωγραφικής του εκλιπόντος εκτίθενται στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σπάρτης.

  

* Ο Κωνσταντίνος Θ. Τζανετάκος είναι Διευθυντής της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Σπάρτης

   

gkl 3530 1

   

μαγγαλούσης γιώργος

   

george maggaloussis spartan ceramist in lab lako