Η Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή

Με την χάρη του Θεού εισερχόμαστε στην περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Το νόημα της περιόδου αυτής, έχει σχέση με τον αγώνα και την προετοιμασία, που πρέπει να κάνουμε για να μπορέσουμε, όσο το δυνατόν, ποιο «καθαροί» να συμμετάσχουμε στην Ανάσταση του Κυρίου μας. Η νηστεία που έχει καθιερωθεί την περίοδο αυτή, δεν έχει σκοπό να μας στερήσει το φαγητό για λόγους τιμωρίας, αλλά λειτουργεί όπως το φάρμακο, που με τις θεραπευτικές του ιδιότητες μας απαλλάσσει από την ασθένεια και τους πόνους.        
 
Για να μπορέσουμε να καταλάβουμε το νόημα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής αλλά και τα ευεργετικά οφέλη της νηστείας σας παραθέτω απόσπασμα από ομιλία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου που έχει ως εξής:     
 
                          Στην είσοδο της αγίας Τεσσαρακοστής
 
Θέλω να σας  αναγγείλω ότι ήλθε η αγία Τεσσαρακοστή, που είναι το φάρμακο των ψυχών μας. Διότι ο Κύριός μας, σαν Πατέρας φιλόστοργος θέλει να απαλλαγούμε από τις αμαρτίες, που κάναμε επί τόσον καιρό. Κανόνισε μάλιστα ως μέσο θεραπείας και τη νηστεία. Κανείς λοιπόν ας μη γίνεται κατσούφης, κανείς ας μη σκυθρωπάζει, αλλά ας σκιρτά και ας χαίρεται και ας δοξάζει το Θεό, ο οποίος φροντίζει για τις ψυχές μας. Αυτός μας καθόρισε την άριστη οδό της νηστείας, που με πολλή χαρά πρέπει ο καθένας μας να την υποδεχθεί. Οι ειδωλολάτρες νομίζουν για γιορτές και πανηγύρεις τη μέθη και όλη την άλλη ακολασία και τις ελεεινότητες και ασχήμιες, που ακολουθούν. Η Εκκλησία του Θεού όμως θεωρεί ως γιορτή και πανηγύρι τη νηστεία και την απάρνηση της κοιλιοδουλείας και όλες τις αρετές, που προέρχονται από αυτήν. Διότι η Εκκλησία είναι θεραπευτήριο πνευματικό. Γι’ αυτό πρέπει εκείνοι που έρχονται στην Εκκλησία να παίρνουν τα κατάλληλα φάρμακα και να τα τοποθετούν στα τραύματα της ψυχής τους και έτσι να επιστρέφουν στο σπίτι τους.  Η ακρόαση του θείου λόγου από μόνη της δεν ωφελεί, αν δεν έχεις να παρουσιάσεις ανάλογα έργα αρετής.
 
Το γνωρίζουμε, αγαπητοί, ότι, εάν περιοριζόμαστε μόνο να ακούμε το λόγο του Θεού, χωρίς να επακολουθεί η έμπρακτη εφαρμογή, δεν έχουμε να ωφεληθούμε τίποτε. Ας μη γινόμαστε λοιπόν μόνο ακροατές, αλλά και ας εφαρμόζουμε τις θείες εντολές. Γιατί όταν τα έργα συνοδεύουν τους λόγους, τότε θα έχουμε πολλή παρρησία. Με πολύ ενδιαφέρον λοιπόν και με πολλή προσοχή ακούστε όσα θα πω περί της νηστείας. Όπως η πολυφαγία προξενεί αναρίθμητα κακά στο ανθρώπινο γένος, έτσι και η νηστεία και η απαλλαγή από την κοιλιοδουλεία υπήρξε πάντοτε αιτία ανέκφραστων αγαθών σε μας. Όταν στην αρχή έπλασε ο Θεός τον άνθρωπο, γνώριζε ότι αυτό ακριβώς το φάρμακο της νηστείας ήταν χρήσιμο για τη σωτηρία της ψυχής του. Γι’ αυτό αμέσως και εκ των προτέρων αυτή την εντολή έδωσε στον πρωτόπλαστο: «Από τους καρπούς όλων των δέντρων που βρίσκονται στον Παράδεισο έχετε την άδεια να τρώτε. Από τους καρπούς όμως του δέντρου «του γινώσκειν καλόν και πονηρόν» δε σας επιτρέπω να φάτε» (Γενεσ. β΄ 16).
 
Αυτό που είπε τότε στον πρωτόπλαστο, δηλαδή «φάε αυτό και εκείνο μη το φας», ήταν εικόνα της νηστείας. Ενώ όμως έπρεπε να τηρήσει την εντολή, δεν την τήρησε, νικήθηκε από τη λαιμαργία και με την παρακοή καταδικάσθηκε να πεθάνει.
 
Είδες, αγαπητέ, με ποιον τρόπο εισήλθε ο θάνατος στο ανθρώπινο γένος με τη λαιμαργία; Είδες τη βλάβη, η οποία προήλθε από αυτήν; Πρόσεξε τώρα να δεις και την ωφέλεια από τη νηστεία. Νήστευσαν οι Νινευίτες, στέρησαν την τροφή ακόμη και από τα ζώα τους και μετανόησαν, άφησαν τα αμαρτωλά τους έργα, και έτσι παρακίνησαν τον Κύριο να τους δείξει τη φιλανθρωπία Του και να ανακαλέσει την απόφαση που είχε λάβει για να καταστρέψει την πόλη τους.
 
Κατανοώντας, λοιπόν, όλα αυτά, αγαπητοί, και έχοντας μεγάλο ενδιαφέρον για τη σωτηρία μας, ας καταφρονήσουμε τις ανωφελείς και επιβλαβείς απολαύσεις. Ας αγαπήσουμε τη νηστεία και όλη γενικά τη χριστιανική συμπεριφορά. Ας παρουσιάσουμε μεγάλη μεταβολή στο βίο μας και κάθε μέρα ας φροντίζουμε δραστήρια να πράττουμε καλά έργα. Έτσι, αφού εμπορευθούμε καθ’ όλη την περίοδο της αγίας Τεσσαρακοστής το πνευματικό εμπόριο των αρετών, θα συγκεντρώσουμε πολύ πλούτο αρετής. Θα αξιωθούμε με αυτόν τον τρόπο να φτάσουμε και στη μεγάλη ημέρα του αγίου Πάσχα και με παρρησία να προσέλθουμε στη φρικτή και πνευματική τράπεζα. Θα μετάσχουμε στα ανέκφραστα εκείνα και αθάνατα αγαθά με καθαρή συνείδηση και θα γεμίσουμε με τη χάρη που αυτά δίνουν.
 
Αγαπητοί μου, με πίστη και αγάπη στον Θεό, θα πρέπει να οπλίζουμε την ψυχή μας, για να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε τις επιθέσεις του διαβόλου, που σκοπός του δεν είναι μόνο να μας βγάλει εκτός πορείας αλλά και στο να απολέσουμε την ίδια μας την ψυχή. Πολλές φορές όταν πρόκειται για θέματα ψυχικής υγείας (με την πνευματική έννοια), προτάσσουμε διάφορες δικαιολογίες για να αποφύγουμε κάθε ενασχόληση με αυτήν, αλλά όταν πρόκειται για την τέρψη του σώματος και για την απώλεια της ψυχής, όχι μόνο το αποφεύγουμε αλλά επιδιώκουμε μετά μανίας για να το καταφέρουμε. Δυστυχώς αυτά μας παρουσιάζουν ως φυσιολογικά και αναγκαία, για την απόλαυση θυσιάζουμε τα πάντα, χρόνο, κόπο, υγεία, χρήμα και πολλά άλλα, για την ψυχή μας δεν αφιερώνουμε ούτε το περίσσευμα όλων των παραπάνω.
 
Για να μπορέσουμε να κατακτήσουμε την σωτηρία της ψυχής μας θέλει αγώνα, κόπο, απαιτεί υπομονή, επιμονή και προπάντων πίστη στον Θεό. Με τις καλύτερες ευχές και προσευχές για την Μεγάλη Τεσσαρακοστή και την Ανάσταση του Κυρίου μας, ας κάνουμε κάτι το διαφορετικό φέτος και αυτό να είναι η προετοιμασία και ο καθαρισμός της ψυχής μας.
 
Καλή και ευλογημένη Τεσσαρακοστή.          
 
Ιερέας Ηλίας Βουρβουριώτης, 
        Εφημέριος Καραβά