Διάβασα μετά τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις πρόσφατες εκλογές ένα σχόλιο αρθρογράφου που ανέφερε: «οι ?ηττημένοι? της Ιστορίας νίκησαν [?], μετά από 70 χρόνια!», κάνοντας σαφή αναφορά και στους εξ αριστερών αγωνιστές του ελληνικού εμφυλίου.
Η αλήθεια είναι πως το συγκεκριμένο σχόλιο μου προκάλεσε ιδιαίτερη αποστροφή και κάθε τέτοιου είδους αναφορά στον εμφύλιο, ειδικά «70 χρόνια» μετά, μόνο επικίνδυνη και επιβλαβής μπορεί να θεωρηθεί. Και εξηγούμαι:
Έχω ακλόνητη την άποψη πως κάθε εμφύλια διαμάχη - ή ακόμα περισσότερο πόλεμος - όταν ολοκληρωθεί δεν αναδεικνύει «νικητές» και «ηττημένους», αλλά ΜΟΝΟ ηττημένους. Ο ελληνικός εμφύλιος του 1944-1949 άφησε πίσω του πόνο, καμένη γη, και μίσος. Ειδικά το τελευταίο ο Έλληνας το κληρονόμησε και το κουβάλησε μαζί του για δεκαετίες. Και σήμερα, «70 χρόνια» μετά, όταν τα μίση και τα πάθη εκείνης της εποχής τείνουν να εξαλειφθούν, μόνο επιβλαβή και επικίνδυνα μπορούν να χαρακτηριστούν παρόμοια, σαν το προαναφερθέν, σχόλια.
Ο ελληνικός εμφύλιος, δεν αποτέλεσε μια ένοπλη διαμάχη μεταξύ διαφορετικών ιδεολογημάτων, με στόχο την ανάληψη της εξουσίας στην μεταπολεμική Ελλάδα. Αποτέλεσε μέρος μιας σειράς εμφυλίων διαμαχών στα κράτη της νοτιοανατολικής Ευρώπης, των Βαλκανίων δηλαδή, που στόχο είχαν την υποβάθμισή τους, με απώτερο σκοπό την περαιτέρω εκμετάλλευσή τους - και την ιδεολογική τους προσάρτηση - από τις μεγάλες δυνάμεις που εξουσίαζαν την Ευρώπη ύστερα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Άλλωστε, στην ευρωπαϊκή σκακιέρα, όπως φημολογείται, είχε νωρίτερα πραγματοποιηθεί η συμφωνία των ποσοστών μεταξύ ΕΣΣΔ και Αγγλίας, σε μια προσπάθεια συναντίληψης των δύο κρατών, η οποία ουσιαστικά καθόριζε και την έκβαση των εμφύλιων αναταραχών στην περιοχή. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει περίτρανα πως οι λαοί των κρατών των Βαλκανίων που ενεπλάκησαν σε εμφυλίους, υπήρξαν θύματα, ανεξάρτητα από την έκβαση των πολέμων.
Οι Έλληνες διαχρονικά, όταν διχάζονται είναι ικανοί να καταστρέψουν γρήγορα κι εύκολα, ό,τι με κόπο έκτισαν μονιασμένοι. Και σε δύσκολες συγκυρίες η ομόνοια είναι εκείνο που πρέπει να επιζητούμε. Το έπραξαν η δεξιά κι αριστερά το 1989 σε μια κυβερνητική συνεργασία Ν.Δ. και Συνασπισμού. Το έπραξε και η σημερινή αριστερή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, έχοντας ως δεξιό αντίβαρο το κόμμα των ΑΝ.ΕΛ.
Σε δύσκολες περιόδους, που οι κατά καιρούς κρίσης ευνοούν την απότομη άνοδο ακροδεξιών και ακροαριστερών στοιχείων, οφείλουμε να μην αναμοχλεύουμε μίση και πάθη του παρελθόντος, που εύκολα μπορούν να αποτελέσουν σπίθες που θα ανάψουν διχαστικά φυτίλια.
Είναι πρέπον, λοιπόν, να αναζητούμε τη συνεργασία και την ομόνοια. Γιατί αλλιώς είναι σα να στεκόμαστε μπροστά από το γκρεμισμένο μας σπίτι και, αντί να το οικοδομούμε από την αρχή, να τσακωνόμαστε με τον αδερφό μας γιατί έχει τις αντίθετες ιδεολογικές απόψεις από εμάς. Κι αν φουντώσει ο καβγάς τί θα κάνουμε; Θα τον λιθοβολήσουμε, μωρέ;